Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki Gmina Jasienica Rosielna

Unia Europejska

Kościół w Bliznem

Cennym zabytkiem tej miejscowości jest kościół pw. Wszystkich Świętych, gdyż w uznaniu wyjątkowych walorów historycznych i artystycznych w 2003 roku kościół został umieszczony na Liście Światowego Dziedzictwa Naturalnego i Kulturalnego UNESCO.

Wyjątkowej urody drewniany późnogotycki kościół został wzniesiony w połowie XV wieku, który w całości wzniesiono z ociosanych na kant bierwion jodłowych, połączonych na zrąb, położonych na dębowej podwalinie. Świątynia składa się z jednej nawy na rzucie zbliżonym do kwadratu i węższego prostokątnego prezbiterium od wschodu zamkniętego trójbocznie z dostawioną do niego prostokątną zakrystią (od strony północnej). W myśl średniowiecznej tradycji okna umiejscowiono od strony południowej (wyjątkiem jest jedno okno we wschodniej ścianie apsydy i dwa niewielkie w ścianie zachodniej). Nawa i prezbiterium nakryte zostały jednym dwuspadowym dachem o niezwykle mocnej konstrukcji więźby tzw. Storczykowej. Początkowo przy zachodniej elewacji kościoła nie było wieży-dzwonnicy lecz z całą pewnością istniała już w pierwszej połowie XVI wieku, o czym świadczy zachowany dzwon z 1549 roku. Obecna wieża o trzech kondygnacjach wzmiankowana jest po raz pierwszy w dokumentach wizytacyjnych biskupa przemyskiego Pawła Piaseckiego z 1646 roku. Wieża ta o konstrukcji słupowo-ramowej, wzmocniona licznymi zastrzałami i zwieńczona wydatną izbicą stanowiła doskonały punkt obserwacyjny - być może powstała z powodu najazdu tatarskiego na ziemie sanockie w 1624 roku. Usytuowanie jej przy głównym wejściu do świątyni dawało dodatkowe zabezpieczenie wnętrza kościoła, który w czasie zbrojnego najazdu był miejscem schronienia mieszkańców wsi. 

Budynek kościoła przechodził jeszcze wiele przeobrażeń. W drugiej połowie XVII wieku dodano soboty na całym obwodzie, sięgające dolnych krawędzi okien. Na dachu dodano wieżyczkę na sygnaturkę. Obecna, powstała po zniszczeniu starej przez wichurę, pochodzi z 1745. W tym czasie dobudowano w wieży obszerny babiniec i powiększono główne wejście. W 1811 roku przeprowadzono kompleksowy remont świątyni, który znacznie zmienił jej bryłę: rozebrano soboty, oszalowano gontem całe ściany zewnętrzne, powiększono i podwyższono zakrystię. Do południowej elewacji nawy dostawiono obszerną kruchtę, która osłoniła południowe wejście i powiększyła przestrzeń użytkową. Od 1811 roku nie wprowadzono znaczących zmian w bryle kościoła, prowadzono jedynie prace przy wymianie gontów, naprawy ciesielskie. Plac wokół kościoła ogrodzono drewnianym parkanem z czterema murowanymi kapliczkami odpustowymi, które powstały około połowy XIX wieku.

Pierwotnie we wnętrzu kościoła jedynymi XV-wiecznymi akcentami malarskimi były zacheuszki (krzyże konsekracyjne) w postaci równoramiennych krzyży wpisanych w okrąg. W pierwszej ćwierci XVI wieku w prezbiterium umieszczono późnogotycka nastawę ołtarzową ze sceną Zwiastowania w szafie środkowej. Jej pozostałością jest figura Madonny, datowana na lata 1515-1520 i wykonana wg ryciny Albrechta Dűrera. W 1549 roku ściany prezbiterium i nawy pokryto polichromią. Najlepiej zachował się cykl pasyjny na północnej ścianie prezbiterium. Południowa ściana prezbiterium mieściła częściowo do dziś zachowany cykl maryjny, a wschodnia sceny biblijne przedstawiające Hioba i śmierć Judasza. Najważniejszym elementem polichromii jest zajmująca całą północną ścianę scena Sądu Ostatecznego. 

W pierwszej połowie XX wieku stan zachowania świątyni znacznie się pogorszył. Nie prowadzono niezbędnych prac remontowych. Jeszcze w latach trzydziestych podjęto starania o budowę nowego, murowanego kościoła. Po wojnie, mimo zebranych materiałów budowlanych, władze nie zgodziły się na rozpoczęcie budowy. W 1964 roku po badaniach architektonicznych rozpoczęto działalność konserwatorską drewnianej konstrukcji, którą ukończono 1967 roku. Równolegle prowadzono prace przy wyposażeniu ruchomym kościoła: przeprowadzono konserwację ambony (odsłonięto jej pierwotną kolorystykę), odnowione zostały ołtarze i znajdujące się w nich obrazy. Podczas prac przy polichromii odnaleziono i poddano konserwacji figurę Madonny z późnogotyckiego, niezachowanego ołtarza, która z czasem zmieniając swe miejsce w kościele trafiła do przydrożnej kapliczki. Dziś, otoczona kultem, jest jedną z największych ozdób kościoła. W latach 70-tych XX wieku prace konserwatorskie rozszerzono na otoczenie kościoła i zespół plebański. 

Niewątpliwie największym jednak walorem tej zabytkowej świątyni jest wnętrze a przede wszystkim polichromia pokrywająca ściany przedstawiająca tzw. "liberpauperum" (księgę ubogich), czyli obrazkowy przekaz biblijny dla ludzi nie wykształconych. W tej miejscowości istnieje druga świątynia wybudowana przez mieszkańców wsi pw. Matki Bożej Królowej Pełnej Łaski. 
 
 

Zegar

Imieniny

Linki

Detektor burzy

Ostrzeżenie meteorologiczne

Krajowa mapa zagrożeń bezpieczeństwa

Monitoring rzek

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego

Instytut Ochrony Środowiska